రాయచూరు

అది రాయచూరు. చాలా మందికి తెలుసు అది కర్ణాటకలో ఒక జిల్లాకేంద్రమని. రైల్లో వెళితే  క్రిష్ణమ్మ ఒడ్డున థెర్మల్ విద్యుత్గారం ఆ ఊరికి కొండగుర్తు.
ఆ ఊరికి అదే పెద్ద హోటలు.  మద్యపాన ప్రియులకి మంచి వసతైనది. మరి దాని ఓనరు ఆ జిల్లాకి పెద్ద అబ్కారి డీలరూ, ఏదో మనకీ కొంచెం ఫ్రెండూ, సరా?

కారు పార్కింగుకి   కాస్త దూరంగా కోట గోడ.  సాయంకాలం, అంతగా పనేమీ లేదు. మాములేగదా! అలా సిగరెట్టు నోట పట్టి చల్లగాలికి బయటకి అడుగెట్టాను. వంతెన మీదుగా కోట ద్వారం దాటి కొంచెము ముందుకెళ్ళానో  లేదో అలవాటు ప్రకారం దాదాపుగా ఒక శతాబ్దం వెనక్కి వెళ్ళింది, మనస్సు. రాజమండ్రిలో ఒకానొకప్పుడు ఒక కుర్ర లాయరు ప్రాక్టీసు ప్రారంభించాడు. మా తాతయ్యకి మద్రాసు లా కాలేజీలో పరిచయమట.

చిన్నప్పుడెప్పుడో చెప్పినట్లు గుర్తు. బహుశా ౧౯౩౦ వ సంవత్సరమేమో. పెద్ద తేడా లేదు. ఆయన కూడా ఇదే వంతెన మీదుగా అగడ్తను దాటి నాలాగే ఇదే దారిన నడిచాడనుకుంటాను. 

కానీ రెండు విషయాల్లో ఆయనకీ నాకు తేడా వుంది.

ఒకటి ఆయన కాల్చిన సిగరెట్టు, అది సిస్సర్సు. తరవాత అదేదో పుస్తకంలో ఆయనే చెప్పారు. 'నారాయణరావు'  అనుకుంటా.

రెండవది. ఆనాడు ఆయన వేసిన ప్రతి అడుగూ ఒక వాక్యమై తెలుగు వాళ్ళు గర్వించదగ్గ  ఒక నవల అయ్యింది. 

ఆయన పేరు శ్రీ అడివి బాపిరాజు. ఆయన ఆరోజు చూసిన శిలా శాసనం ఇప్పటికీ అలాగే ఉంది. 

శ్రీ కాకతీయ కటక సన్నాహ  

శ్రీ రుద్రదేవ దక్షిణభుజదండ  

కడుపులూరి పురవరాధీస్వర 

 కోసగి మైలి తలగొండుగండ 

 ఉప్పల సోము తలగొండుగండ 

 మనుమకుల మార్తాండ 

 రాపాక భీమ నిర్ధూమధామ

 కందూరి కేశినాయకు తలగొండుగండ

వందిభూపాల తలగొండుగండ

అక్కినాయకుతలగొండుగండ 

మేడిపల్లి కాచాయ ఉరిశిరకుండ 

తెర్రాల కాటయ దిశాటపట్ట

ఏరువతొండ గోధూమఘట్టన ఘరట్ట

బేడచెలుకినాయని నిస్సాణాపహారణ

చోడోదయపట్టసూత్రతురంగాపహరణ

కోట పేర్మడిరాయని కంటాభరణదూరకార

వర్ధమానపురవరేశ్వర

శ్రీ శ్రీ శ్రీ గోన గన్నయా రెడ్డి మహామండలేశ్వర